Een fistel is een abnormale tunnelvormige opening tussen 2 organen of oppervlakken in het lichaam. Enkele van de meest voorkomende plaatsen voor het ontstaan van fistels zijn tussen het rectum (onderkant van de darm) en de vagina, het rectum en de huid rond de anus, of de lagere darm en de blaas. Fistels kunnen pijnlijk, eng en beschamend zijn. Gelukkig zijn er verschillende behandelmogelijkheden. Leer de veelvoorkomende symptomen van een fistel te herkennen en zoek medische hulp als u denkt dat u er een heeft. U kunt uw arts helpen een diagnose te stellen door uw risicofactoren voor het ontwikkelen van een fistel te beoordelen, waaronder chirurgie, trauma en abnormale genezing.
Stappen
Deel 1 van 3: Fistelsymptomen herkennen
Stap 1. Controleer op pijn rond de anus of geslachtsdelen
Pijn en irritatie zijn veelvoorkomende symptomen van veel soorten fistels. U kunt pijn en zwelling ervaren rond de anus, de geslachtsdelen of het gebied tussen de geslachtsorganen en de anus (het perineum).
- Anale fistels kunnen pijn veroorzaken tijdens stoelgang.
- Fistels waarbij de vagina betrokken is, kunnen pijn veroorzaken tijdens geslachtsgemeenschap.
Stap 2. Zoek naar ongewone bloedingen of afscheiding
Fistels kunnen bloedingen of afscheiding rond de anus of geslachtsdelen veroorzaken. U merkt misschien dat de afscheiding stinkt of dat er pus in zit.
Als u een vaginale fistel heeft, kunt u vaginale afscheiding hebben die pus of ontlasting bevat. U kunt ook gaslekkage uit uw vagina opmerken
Stap 3. Noteer urineproblemen
Fistels waarbij de blaas betrokken is, kunnen verschillende urinewegsymptomen veroorzaken. Naast frequente urineweginfecties, kunt u last krijgen van:
- Moeite met het ophouden van uw urine of lekkage van urine op ongebruikelijke plaatsen (bijv. uw vagina).
- De doorgang van gas uit uw urethra (de opening tussen uw blaas en uw geslachtsdelen) wanneer u plast.
- Verkleurde, troebele of stinkende urine.
Stap 4. Let op gastro-intestinale symptomen
Fistels kunnen pijn in het bekken of de buik veroorzaken. U kunt ook misselijkheid, diarree of braken opmerken. Hoewel dit symptomen kunnen zijn van veel verschillende aandoeningen, kunnen ze wijzen op een fistel als u ze ervaart in combinatie met andere veelvoorkomende fistelsymptomen (zoals genitale pijn en afscheiding).
Stap 5. Noteer eventuele algemene ziektesymptomen
Naast meer specifieke symptomen kunnen fistels vage symptomen veroorzaken die uw hele lichaam aantasten. Deze symptomen kunnen wijzen op een infectie geassocieerd met de fistel. U kunt symptomen opmerken zoals:
- Koorts.
- Rillingen.
- Vermoeidheid.
- Een algemeen gevoel van ziek zijn.
Deel 2 van 3: Een medische diagnose krijgen
Stap 1. Maak een afspraak met uw huisarts
Als u denkt dat u een fistel heeft, neem dan onmiddellijk contact op met uw arts. Indien onbehandeld, kan een fistel leiden tot infectie of verdere schade aan de omliggende weefsels. Vertel uw arts op uw afspraak over:
- Eventuele symptomen die u momenteel ervaart.
- Uw algemene gezondheidsgeschiedenis en eventuele andere medische aandoeningen die u heeft.
- Alle medicijnen die u momenteel gebruikt.
Stap 2. Laat uw arts een lichamelijk onderzoek uitvoeren
Uw arts zal beginnen met een lichamelijk onderzoek om te controleren op zichtbare tekenen van een fistel. Ze kunnen ook voelen voor duidelijke massa's, gebieden van tederheid of andere tekenen van ziekte, infectie of letsel.
- Voor vermoedelijke vaginale fistels kan uw arts een bekkenonderzoek uitvoeren en een speculum gebruiken om in uw vagina te kijken.
- Voor fistels waarbij de anus of het rectum is betrokken, moet de arts mogelijk de binnenkant van uw rectum digitaal voelen (met hun gehandschoende vingers) of in uw anus en rectum kijken met een instrument dat een anoscoop wordt genoemd.
- Anale fistels kunnen extern zichtbaar zijn als openingen in de huid rond uw anus.
Stap 3. Toestemming voor beeldvormingstests
Als uw arts een fistel vermoedt, zal hij waarschijnlijk 1 of meer beeldvormende tests aanbevelen om de locatie van de fistel te bepalen. Veel voorkomende beeldvormende tests zijn onder meer:
- Röntgenfoto's van het rectum, de urinewegen en de geslachtsorganen. U moet een injectie of een klysma krijgen van een contrastmiddel (zoals barium of radioactief jodium) om eventuele fistels op de röntgenfoto's zichtbaar te maken.
- CT-scans of MRI's.
- Een echografie van de anus of vagina.
Stap 4. Krijg een colonoscopie, als uw arts dit aanbeveelt
Als uw arts vermoedt dat u fistels heeft die worden veroorzaakt door de ziekte van Crohn of een andere inflammatoire darmaandoening, wil hij misschien een colonoscopie uitvoeren. Dit omvat het inbrengen van een kleine camera in de dikke darm via de anus met behulp van een lange, flexibele buis.
Meestal worden colonoscopieën uitgevoerd onder 'bewuste sedatie'. Dit betekent dat u tijdens de procedure half bij bewustzijn bent, maar geen groot ongemak mag voelen
Stap 5. Geef zo nodig bloedmonsters
Voor sommige soorten fistels kan het nuttig zijn om bloedonderzoek te doen. Bloedonderzoek kan nuttig zijn voor het identificeren van de ziekte van Crohn (een veelvoorkomende oorzaak van fistels).
Stap 6. Krijg een dubbele kleurstof of blauwe kleurstoftest voor vaginale fistels
Deze tests worden gebruikt om fistels te diagnosticeren waarbij de vagina en de blaas of het rectum betrokken zijn. Mogelijk wordt u gevraagd een felgekleurde kleurstof door te slikken en/of de kleurstof in uw rectum of blaas te laten injecteren. Vervolgens breng je een tampon in je vagina. Als de tampon iets van de kleurstof opneemt, geeft dat een aanwijzing voor de locatie van de fistel.
- Double-dye-tests worden gebruikt om de locatie van fistels tussen de vagina en de urinewegen te bepalen.
- Blauwe kleurstoftesten controleren op fistels tussen het rectum en de vagina.
Stap 7. Dien in bij andere aanbevolen tests
Afhankelijk van het type vermoedelijke fistel, kan uw arts een aantal andere tests voorstellen. Enkele veelvoorkomende tests zijn:
- Biopsie van uw darmweefsel om te controleren op de ziekte van Crohn.
- Tests om de sterkte en functie van uw rectum en sluitspier te controleren.
Stap 8. Bespreek uw behandelmogelijkheden
De juiste behandeling voor uw fistel hangt af van de grootte, locatie en eventuele andere gerelateerde complicaties van de fistel. Uw arts kan u voor behandeling doorverwijzen naar een andere specialist, zoals een uroloog of gynaecoloog. Veel voorkomende behandelingen zijn:
- Een kleine katheter die in de fistel wordt ingebracht om geïnfecteerd materiaal, verstoppingen of opgebouwde vloeistof af te voeren.
- Antibiotica om infectie te behandelen.
- Operatie om de fistel te herstellen.
- Het gebruik van speciale medicinale lijmen of andere materialen (zoals collageen) om de fistel af te dichten of te vullen.
- Bij fistels tussen de anus en het huidoppervlak kan het mogelijk zijn om de fistel te laten genezen door een kleine incisie in de huid en spieren over de fistel te maken.
Deel 3 van 3: Uw risicofactoren beoordelen
Stap 1. Bepaal of u een inflammatoire darmaandoening heeft
Inflammatoire darmaandoeningen, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, kunnen het risico op het ontwikkelen van bepaalde soorten fistels verhogen. Als u symptomen van een fistel heeft en u weet of vermoedt dat u een inflammatoire darmaandoening heeft, laat het dan aan uw arts weten.
- U kunt IBD hebben als u aanhoudende diarree, buikkrampen, een opgeblazen gevoel, bloederige ontlasting, koorts, misselijkheid en onverklaarbaar gewichtsverlies ervaart.
- Diverticulitis, een aandoening waarbij zich kleine pockets in de dikke darm vormen en ontstoken of geïnfecteerd raken, kan ook leiden tot fistels.
Stap 2. Kijk naar je bevallingsverleden, indien van toepassing
Fistels kunnen ontstaan tijdens een moeilijke of gecompliceerde bevalling. Fistels tussen het rectum en de vagina komen vooral veel voor, maar u kunt ook fistels krijgen rond de buitenkant van de anus. Neem na de bevalling regelmatig contact op met uw OB-GYN om ervoor te zorgen dat eventuele verwondingen die verband houden met het bevallingsproces goed genezen.
Bel onmiddellijk uw OB-GYN als u onlangs bent bevallen en symptomen van een infectie of fistel ervaart, zoals koorts, pijn of slecht ruikende afscheiding
Stap 3. Onderzoek een voorgeschiedenis van bekkenletsel of infectie
Elke vorm van letsel aan uw darmen of bekkengebied kan u het risico geven een fistel te ontwikkelen. Dit type letsel kan het gevolg zijn van een trauma (bijvoorbeeld een letsel veroorzaakt door een auto-ongeluk) of van een gecompliceerde bekkenoperatie (zoals een hysterectomie). U kunt ook fistels ontwikkelen als gevolg van een infectie, kanker of bestralingstherapie die uw bekken aantast.
- Blessures als gevolg van bestralingstherapie kunnen lang duren om zich te ontwikkelen. Als u een bestralingsbehandeling heeft gehad, kunt u 6 maanden tot 2 jaar later een fistel krijgen.
- Sommige soorten seksueel overdraagbare aandoeningen, zoals chlamydia en HIV, kunnen u een groter risico geven op het ontwikkelen van een fistel.
