Dissociatieve identiteitsstoornis (DIS), voorheen bekend als meervoudige persoonlijkheidsstoornis, is een verstoring van de identiteit waarbij de persoon ten minste twee verschillende bewustzijnstoestanden heeft. DIS ontstaat vaak als gevolg van ernstige kindermishandeling. Dit kan zowel de patiënt als de mensen om hem heen ongemak en verwarring veroorzaken. Als je bang bent dat je DIS hebt, kun je er met succes achter komen door je te laten evalueren door een professional, je symptomen en waarschuwingssignalen te identificeren, de basisprincipes van DIS te begrijpen en veelvoorkomende misvattingen over DIS weg te nemen.
Stappen
Deel 1 van 5: De symptomen identificeren
Stap 1. Analyseer je zelfgevoel
Lijders aan DIS hebben verschillende bewustzijnstoestanden, ook wel alters genoemd. Deze toestanden zijn aspecten van zichzelf die altijd aanwezig zijn, maar die zich individueel manifesteren en waarbij de patiënt misschien geen herinnering heeft. De verschillende alters kunnen wanorde in je zelfgevoel veroorzaken. U kunt in de war zijn en het gevoel hebben dat u niet weet wat u doet of wat er kan gebeuren. Dat kan erg gevaarlijk zijn voor uzelf en anderen om u heen.
- Je zou soms het gevoel kunnen hebben dat je meer dan één persoon bent of dat een andere entiteit of persoon jouw lichaam bezit.
- Je zou soms ook kunnen ontdekken dat je periodes hebt die je je niet meer kunt herinneren.
- Andere mensen kunnen je ook vertellen dat het soms lijkt alsof je verschillende mensen bent.
Stap 2. Zoek naar 'schakelaars' in persoonlijkheid
Een "switch" is de term die wordt gebruikt voor het wisselen tussen alters. Een persoon met DIS zal op relatief regelmatige of consistente basis switchen ondergaan. De omschakeling tussen persoonlijkheidstoestanden duurt enkele seconden tot enkele uren, en de tijd die in een alternatieve bewustzijnsstaat wordt doorgebracht, zal van persoon tot persoon verschillen. Buitenstaanders kunnen soms bepalen wanneer een omschakeling heeft plaatsgevonden op basis van de aanwezigheid van:
-
- Een verandering in het geluid/timbre van de stem.
- Snel knipperend, alsof hij zich aanpast aan het licht.
- Een algemene verandering in gedrag of fysieke toestand.
- Veranderingen in gelaatstrekken of uitdrukking.
- Verandering in gedachtegang of gesprek, zonder enige waarschuwing of reden.
- Bij kinderen is het hebben van denkbeeldige speelkameraadjes of ander fantasiespel geen indicatie voor DIS.
Stap 3. Merk extreme veranderingen in affect en gedrag op
Personen die lijden aan DIS ervaren vaak drastische veranderingen in affect (waarneembare emotie), gedrag, bewustzijn, geheugen, perceptie, cognitie (gedachten) en sensomotorisch functioneren.
Personen met DIS kunnen soms dramatische veranderingen vertonen in het onderwerp van gesprek of gedachtegang. Of ze kunnen ook een algemeen onvermogen vertonen om zich gedurende lange tijd te concentreren en "in en uit" een gesprek gaan
Stap 4. Identificeer geheugenproblemen
Personen met DIS ervaren aanzienlijke geheugenproblemen, waaronder moeite met het herinneren van alledaagse gebeurtenissen, belangrijke persoonlijke informatie of traumatische gebeurtenissen.
De soorten geheugenproblemen die verband houden met DIS komen niet overeen met normale, alledaagse vergeetachtigheid. Je sleutels kwijtraken of vergeten waar je je auto hebt geparkeerd zijn niet extreem genoeg. Mensen met DIS zullen aanzienlijke gaten in hun geheugen hebben, zoals het zich niet herinneren van een hele situatie die zich onlangs heeft voorgedaan
Stap 5. Houd uw noodniveaus in de gaten
DIS wordt alleen gediagnosticeerd als de symptomen significante beperkingen veroorzaken in het sociale, beroepsmatige of andere dagelijkse functioneren.
- Veroorzaken uw symptomen (verschillende toestanden, geheugenproblemen) u veel pijn en lijden?
- Heeft u vanwege uw symptomen substantiële problemen met school, werk of thuis?
- Zorgen uw symptomen ervoor dat u moeite heeft met vriendschappen en relaties met anderen?
Deel 2 van 5: Een evaluatie krijgen
Stap 1. Overleg met een psycholoog
De enige trefzekere manier om erachter te komen of u DIS heeft, is door een psychologische evaluatie te krijgen. Mensen met een dissociatieve identiteitsstoornis herinneren zich niet altijd wanneer ze een bepaalde bewustzijnsstaat ervaren. Hierdoor zijn mensen met DIS zich mogelijk niet bewust van hun alters, dus zelfdiagnose kan bijzonder uitdagend zijn.
- Probeer niet zelf een diagnose te stellen. U moet een professional zien om te bepalen of u DIS heeft of niet. Alleen opgeleide psychologen of psychiaters zijn gekwalificeerd om de ziekte te diagnosticeren.
- Zoek een psycholoog of therapeut die gespecialiseerd is in het beoordelen en behandelen van de aandoening.
- Als u de diagnose DIS heeft gekregen, kunt u overwegen of u hiervoor medicijnen wilt slikken. Vraag uw psycholoog om een verwijzing naar een psychiater.
Stap 2. Sluit medische problemen uit
Soms ervaren mensen met DIS geheugenproblemen en agitatie, die ook kunnen worden veroorzaakt door bepaalde medische aandoeningen. Het is belangrijk dat u zich ook laat onderzoeken door uw arts (huisarts) om eventuele mogelijkheden uit te sluiten.
- Sluit ook eventuele problemen met het gebruik van middelen uit. DIS wordt niet veroorzaakt door black-outs als gevolg van alcoholgebruik of andere vergiftigingen.
- Als u epileptische aanvallen van welke aard dan ook krijgt, neem dan onmiddellijk contact op met uw arts. Dit is een medische aandoening die niet direct verband houdt met DIS.
Stap 3. Wees geduldig bij het zoeken naar professionele hulp
Weet dat het enige tijd kan duren om DIS te diagnosticeren. Mensen met DIS krijgen soms een verkeerde diagnose. De belangrijkste reden hiervoor is dat veel lijders aan DIS ook andere psychische diagnoses hebben, zoals: depressie, posttraumatische stressstoornis, eetstoornis, slaapstoornis, paniekstoornis of een verslavingsstoornis. De combinatie van deze ziekten manifesteert zich op een manier dat de symptomen van DIS overlappen met de andere aandoeningen. Als gevolg hiervan heeft de arts mogelijk enige tijd nodig om de patiënt te leren kennen voordat een duidelijke diagnose wordt gesteld.
- Verwacht geen onmiddellijke diagnose op de eerste dag dat u een professional in de geestelijke gezondheidszorg ontmoet. Deze assessments kunnen meerdere sessies in beslag nemen.
- Zorg ervoor dat u de beroepsbeoefenaar in de geestelijke gezondheidszorg vertelt dat u zich zorgen maakt dat u DIS heeft. Dit kan het veel gemakkelijker maken om een diagnose te stellen, omdat dit de arts (psycholoog of psychiater) zal helpen om u de juiste vragen te stellen en uw gedrag op de juiste manier te observeren.
- Wees eerlijk over je ervaringen. Hoe meer informatie de arts heeft, hoe nauwkeuriger de diagnose.
Deel 3 van 5: De waarschuwingssignalen spotten
Stap 1. Let op andere symptomen en waarschuwingssignalen van DIS
Er is een lange lijst van gerelateerde symptomen die kunnen optreden als iemand aan DIS lijdt. Hoewel de andere symptomen misschien niet allemaal nodig zijn voor een diagnose, zullen ze waarschijnlijk verschijnen en nauw verband houden met de ziekte.
Maak een lijst van alle symptomen die je tegenkomt. Deze lijst zal u helpen uw toestand te verduidelijken. Neem deze lijst mee naar je psycholoog als je voor een evaluatie gaat
Stap 2. Houd rekening met je trauma
DIS ontstaat meestal als gevolg van jarenlang extreem misbruik of herhaald trauma. In tegenstelling tot films als 'Hide and Seek', die een plotseling begin van de stoornis weergeven als gevolg van een recente traumatische ervaring, treedt DIS meestal op als gevolg van chronisch misbruik in iemands leven. Een persoon zal doorgaans jaren van emotioneel, fysiek of seksueel misbruik als kind ervaren en DIS ontwikkelen als een coping-mechanisme om met het trauma om te gaan. Het misbruik dat wordt geleden is over het algemeen zeer extreem, zoals regelmatig verkracht worden door een ouder of gedurende lange tijd ontvoerd en misbruikt.
- Een enkele (of enkele niet-gerelateerde) misbruikgebeurtenissen zullen geen DIS veroorzaken.
- Het begin van de symptomen kan in de kindertijd beginnen, maar wordt pas gediagnosticeerd als iemand volwassen is.
Stap 3. Houd tijdverlies en geheugenverlies bij
De term "tijdverlies" verwijst naar een persoon die zich plotseling bewust wordt van zijn omgeving en een periode van recente tijd (zoals de vorige dag of de activiteiten van die ochtend) volledig uit zijn geheugen is verdwenen. Dit hangt nauw samen met geheugenverlies, waarbij een persoon een specifiek geheugen of een reeks gerelateerde herinneringen verliest. Beide kunnen behoorlijk traumatisch zijn voor de patiënt, omdat ze in de war zijn en zich niet bewust zijn van hun eigen reilen en zeilen.
Maak een dagboek van geheugenproblemen. Als je plotseling bijkomt en niet weet wat je net hebt gedaan, schrijf het dan op. Controleer de tijd en datum en schrijf op waar je bent en het laatste dat je je herinnert. Dit kan helpen bij het identificeren van patronen of triggers voor dissociatieve episodes. Deel dit met uw psychiater als u zich op uw gemak voelt
Stap 4. Spot dissociatie
Dissociatie is de ervaring dat je je los voelt van je eigen lichaam, ervaringen, gevoelens of herinneringen. Iedereen ervaart in meer of mindere mate dissociatie (bijvoorbeeld wanneer je lange tijd in een saaie klas zit en plotseling overkomt als de bel gaat zonder dat je je herinnert wat er het afgelopen uur is gebeurd). Iemand met DIS kan echter vaker dissociatie ervaren, alsof ze zich in een 'wakkere droom' bevinden. Deze persoon kan uitleggen dat ze dingen doen alsof ze van buitenaf naar hun lichaam kijken.
Deel 4 van 5: De basisprincipes van de stoornis begrijpen
Stap 1. Leer de specifieke criteria voor een DIS-diagnose
Als u de exacte criteria kent om een DIS-diagnose te behouden, kunt u bepalen of u al dan niet een psychologische evaluatie nodig heeft om uw vermoeden te bevestigen. Volgens de Diagnostic Statistical Manual (DSM-5), het primaire diagnostische hulpmiddel dat in de psychologie wordt gebruikt, zijn er vijf criteria waaraan moet worden voldaan voordat iemand de diagnose DIS krijgt. Alle vijf moeten worden geverifieerd voordat een diagnose kan worden gesteld. Zij zijn:
- Er moeten twee of meer verschillende toestanden zijn binnen een enkel individu, wat buiten de maatschappelijke en culturele normen voor het individu valt.
- De persoon zal terugkerende geheugenproblemen hebben, zoals gaten in het geheugen van dagelijkse activiteiten, het vergeten van persoonlijke informatie of traumatische gebeurtenissen.
- De symptomen veroorzaken significante beperkingen in het functioneren (school, werk, thuis, relaties).
- De verstoring maakt geen deel uit van een algemeen erkende religieuze of culturele praktijk.
- De symptomen zijn niet het gevolg van middelenmisbruik of een medische aandoening.
Stap 2. Erken dat DIS een veelvoorkomende aandoening is
Vaak wordt DIS afgeschilderd als een geestesziekte die een of twee keer voorkomt in een heel land van mensen; het is gemaakt om erg zeldzaam te lijken. Recente studies suggereren echter dat één tot drie procent van de bevolking daadwerkelijk aan de ziekte lijdt, waardoor het binnen het normale bereik valt voor diagnoses van psychische aandoeningen. Houd er echter rekening mee dat de ernst van de ziekte van persoon tot persoon kan verschillen.
Stap 3. Weet dat DIS vaak vaker wordt gediagnosticeerd bij vrouwen dan bij mannen
Of het nu is als gevolg van sociale conditionering of vanwege een algemene grotere kans dat vrouwen als kind significant traumatisch misbruik krijgen dan mannen, vrouwen hebben drie tot negen keer meer kans om gediagnosticeerd te worden met DIS dan mannen. Verder hebben vrouwen de neiging om meer toestanden/persoonlijkheden te vertonen dan mannen, met een gemiddelde van 15+, terwijl mannen gemiddeld acht+ hebben.
Deel 5 van 5: Veelvoorkomende mythen verdrijven
Stap 1. Weet dat dissociatieve identiteitsstoornis een reële aandoening is
De afgelopen jaren is er veel discussie geweest over de authenticiteit van dissociatieve identiteitsstoornis. Zowel psychologen als wetenschappers zijn echter tot de conclusie gekomen dat de aandoening inderdaad echt is, zij het verkeerd begrepen.
- Populaire films zoals 'Weirdo', 'Fight Club' en 'Sybil' hebben voor verwarring gezorgd bij veel mensen over de ziekte, omdat ze fictieve, extreme versies van de aandoening laten zien.
- DID verschijnt niet zo plotseling en sterk als films en televisieprogramma's het afbeelden, noch met gewelddadige of dierlijke neigingen.
Stap 2. Begrijp dat psychologen geen valse herinneringen opwekken bij mensen met DIS
Hoewel er verschillende gevallen zijn geweest van mensen die valse herinneringen ervaren als gevolg van slecht opgeleide psychologen die suggestieve vragen stellen, of terwijl ze onder hypnose zijn, zullen lijders aan DIS zeer zelden al het misbruik dat ze hebben meegemaakt vergeten. Omdat lijders typisch zo'n traumatisch misbruik over een langere periode moeten doormaken, zijn ze misschien niet in staat om alle herinneringen te onderdrukken of te onderdrukken; ze kunnen sommige, maar niet alle herinneringen vergeten.
- Een getrainde psycholoog weet hoe hij een patiënt moet ondervragen zonder valse herinneringen of valse getuigenissen van de kant van de patiënt te creëren.
- Therapie is een veilige manier om DIS te behandelen en heeft significante verbeteringen laten zien bij patiënten.
Stap 3. Weet dat DIS niet hetzelfde is als het hebben van een alter-ego
Veel mensen beweren meerdere persoonlijkheden te hebben, terwijl ze in feite een alter ego hebben. Een alter-ego is een uitgevonden/gecreëerde tweede persoonlijkheid die een persoon gebruikt als een manier om te handelen of zich te gedragen op een manier die verschilt van zijn normale persoonlijkheid. Veel mensen met DIS zijn zich niet volledig bewust van hun meervoudige persoonlijkheidstoestanden (vanwege het geheugenverlies dat optreedt), terwijl mensen met een alter-ego zich niet alleen bewust zijn van hun tweede persoonlijkheid, maar ze hebben er hard aan gewerkt om het bewust te creëren.
Beroemde voorbeelden van alter ego's zijn onder meer Eminem/Slim Shady en Beyonce/Sasha Fierce
Video - Door deze service te gebruiken, kan bepaalde informatie worden gedeeld met YouTube
Tips
- Als u enkele van de bovenstaande symptomen ervaart, betekent dit niet dat u DIS heeft.
- Het DID-systeem komt een persoon goed van pas in de kindertijd wanneer misbruik plaatsvindt, maar het wordt disfunctioneel wanneer het niet langer nodig is, meestal op volwassen leeftijd. Dit is wanneer de meeste mensen therapie zoeken om met een nu chaotische volwassenheid om te gaan.
