Het beoordelen van een noodsituatie waarvoor eerste hulp nodig is, kan stressvol en moeilijk zijn, vooral wanneer u verwondingen onder de huid zoekt of probeert te beoordelen. De meeste noodsituaties die u waarschijnlijk zult tegenkomen, hebben betrekking op een soort trauma, zoals een val, auto-ongeluk of fysieke woordenwisseling. Als zodanig is het belangrijk om te controleren op tekenen van een gebroken bot tijdens het toedienen van eerste hulp, omdat het u kan helpen het gebied te stabiliseren en de persoon voor te bereiden op geschoolde medische hulp.
Stappen
Deel 1 van 3: Tekenen van een botbreuk identificeren
Stap 1. Controleer op een krom ledemaat
Terwijl sommige ernstige fracturen door de huid prikken (een open fractuur genoemd), blijven de meeste verborgen onder de huid (genaamd gesloten fracturen). Bekijk de ledematen en nek van de gewonde en controleer op onnatuurlijke hoeken of posities die waarschijnlijk wijzen op een breuk of ontwrichting. Zoek naar een ledemaat dat er op een onnatuurlijk uitziende manier korter, gedraaid of gebogen uitziet.
- Het is belangrijk om de nek, het hoofd of de wervelkolom niet te bewegen als deze scheef of niet goed uitgelijnd lijkt, omdat u permanente zenuwbeschadiging kunt veroorzaken en de situatie erger kunt maken.
- Terwijl u op zoek bent naar misvormingen, vergelijkt u zij-aan-zij (linkerbeen naar rechterbeen, bijvoorbeeld) om iets vreemds of ongewoons beter op te merken dat wijst op een gebroken bot.
- Het opmerken van een open breuk is veel gemakkelijker omdat het uit de huid steekt. Open fracturen worden als ernstiger beschouwd vanwege aanzienlijk bloedverlies en het risico op infectie.
- Het kan zijn dat u wat kleding moet losmaken of verwijderen om het grondig te controleren, maar zorg ervoor dat u toestemming vraagt als de persoon bij bewustzijn is.
Stap 2. Zoek naar zwelling en roodheid
Een gebroken bot is een ernstige verwonding die veel kracht vereist, dus verwacht zwelling, roodheid en/of blauwe plekken. De ontsteking en kleurveranderingen ontwikkelen zich snel in de buurt van de fractuurplaats, dus u hoeft niet lang te wachten om ze te zien. Nogmaals, het verwijderen van kleding is waarschijnlijk nodig om zwelling te zien.
- Zwelling veroorzaakt een zichtbare klonterigheid, opblazen of ballonvaren van weefsel rond het gebroken bot, maar verwar het niet voor vetophoping. Zwelling maakt de huid strak en warm om aan te raken, terwijl vet wankel en koel aanvoelt.
- Zwelling en kleurveranderingen treden op als gevolg van gebroken bloedvaten die bloeden in de omliggende gebieden onder de huid. Rood, paars en donkerblauw zijn veel voorkomende kleuren die worden geassocieerd met gebroken botten.
- Een open breuk veroorzaakt uitwendige (zichtbare) bloedingen, die gemakkelijk te zien moeten zijn omdat het vrij snel door de meeste soorten weefsels zal trekken.
Stap 3. Probeer de pijn te beoordelen
Hoewel gebroken botten vaak erg pijnlijk zijn (zelfs kleine haarlijntjes/stressfracturen), kan het lastig zijn om pijn te gebruiken om een blessure te meten in een noodsituatie. Allereerst kan de persoon verschillende gradaties van pijn voelen over haar hele lichaam, afhankelijk van wat er met haar is gebeurd. Ten tweede kan de persoon bewusteloos of in shock zijn en niet in staat zijn om uw vragen te beantwoorden of pijn te lokaliseren. Vraag de gewonde dus zeker naar haar pijn, maar vertrouw er niet op om te controleren op een breuk.
- Raak (voel) de ledematen en romp (vooral rond de ribben) voorzichtig aan (palpereer) en kijk of ze huivert als ze bij bewustzijn is maar niet duidelijk communiceert.
- Als de persoon bewusteloos is, kan er geen pijnbeoordeling worden uitgevoerd.
- Pijnsensaties kunnen sterk worden versterkt (van angst) of verminderd (van adrenaline) wanneer mensen gewond zijn, dus het is niet altijd betrouwbaar voor een blessurebeoordeling.
Stap 4. Merk op dat u moeite heeft met het verplaatsen van lichaamsdelen
Als de gewonde bij bewustzijn en alert is, vraag hem dan voorzichtig en langzaam zijn armen, handen, voeten en benen te bewegen. Als hij veel moeite en pijn heeft met bewegen, dan is een breuk of ontwrichting mogelijk. U kunt ook een raspend of krakend geluid horen, wat aangeeft dat de gebroken stukken van het bot tegen elkaar wrijven.
- Vraag hem om te beginnen met zijn tenen te wiebelen, dan zijn knieën te buigen, dan zijn benen van de grond te tillen en dan zijn handen en armen te bewegen.
- Zelfs als de persoon zijn ledematen kan bewegen (wat suggereert dat het ruggenmerg niet gewond is geraakt), kan er schade aan de botten van de wervelkolom zijn. Tenzij het nodig is om de persoon uit direct gevaar te krijgen, mogen patiënten niet worden verplaatst totdat ze zijn beoordeeld door een medische professional vanwege het risico op verlamming van een patiënt.
- Verlies van kracht in een ledemaat, zelfs met enige beweging, is een andere indicatie van een breuk of ontwrichting, of een ruggengraat- of zenuwletsel.
Stap 5. Vraag naar gevoelloosheid en tintelingen
Wanneer een bot wordt gebroken, vooral de grotere bovenste botten van de armen en benen, raken de zenuwen meestal ook gewond of op zijn minst uitgerekt en geïrriteerd. Dit veroorzaakt elektrisch-achtige pijn, maar ook gevoelloosheid of "spelden en naalden" onder de plaats van de verwonding. Vraag de gewonde naar de sensaties in haar handen en voeten.
- Verlies van gevoel in de ledematen duidt op een soort zenuwbetrokkenheid, ofwel in een perifere zenuw die langs het been/de arm loopt, of een spinale zenuw in de wervelkolom.
- Naast gevoelloosheid en tintelingen, kan ze ook vreemde temperatuurveranderingen voelen - ofwel te koud of brandend heet.
Deel 2 van 3: Het gebroken bot aanpakken
Stap 1. Verplaats het gebroken bot niet
Als u denkt dat een gewonde een botbreuk heeft (of een ontwricht gewricht), mag u deze niet verplaatsen om deze te beoordelen of te behandelen. In plaats daarvan moet u doorgaan met uw basis-EHBO-behandeling terwijl het gebroken bot zich in de positie bevindt waarin u het hebt gevonden of in een comfortabelere positie die door de gewonde persoon is gekozen. Zonder medische noodopleiding is het verplaatsen van een gebroken bot gewoon te riskant.
- Ontmoedig de gewonde om te veel te bewegen. Een beetje van houding veranderen voor comfort is prima, maar proberen op te staan (vooral als hij in shock is) riskeert verder letsel.
- Het is prima om het gewonde lichaamsdeel te ondersteunen voor comfort of om te voorkomen dat de persoon beweegt. Gebruik een kussen, kussen of opgerolde jas of handdoek.
Stap 2. Stop eventuele bloedingen
Er is niet veel dat u kunt doen om de interne bloeding te stoppen die altijd optreedt bij een gesloten fractuur, maar het stoppen of vertragen van de bloeding van een open fractuur is noodzakelijk en kan levensreddend zijn. Oefen druk uit op de open wond met een steriel verband, een schone doek of een schoon kledingstuk totdat deze stopt met bloeden en begint te stollen - dit kan tot vijf minuten of langer duren, afhankelijk van de wond en welke bloedvaten beschadigd zijn.
- Bescherm uzelf en de patiënt tegen door bloed overgedragen ziekten door handschoenen te dragen. Als u in contact komt met het bloed van de gewonde persoon, loopt u het risico op ziekten zoals hepatitis, HIV en andere virale infecties.
- Zelfs als de breuk gesloten is, kunnen er omringende snijwonden en schaafwonden zijn die bloeden en aandacht nodig hebben.
- Voor een open fractuur, als het bloeden onder controle is, bedek de wond dan met een steriel verband of iets schoons (om te voorkomen dat infectie en vuil erin komen) en zet het vast met een verband. Verwijder het verband of de doek die u hebt gebruikt om het bloeden te stoppen niet - leg het nieuwe verband gewoon over het oude.
- U kunt de wond licht spoelen met water om vuil of puin te verwijderen, maar schrob de wond niet krachtig, omdat deze dan meer zal bloeden.
Stap 3. Immobiliseer het geblesseerde gebied
Probeer nooit een gebroken bot opnieuw uit te lijnen of terug in het lichaam te duwen als het uitsteekt. In plaats daarvan immobiliseer (beveilig) het gebroken bot met een spalk of mitella, vooral als je een medische noodopleiding hebt gehad. Mogelijk materiaal dat u voor spalken kunt gebruiken, zijn opgerolde kranten of stroken hout. Vergeet niet om het gebied zowel boven als onder de fractuur te immobiliseren.
- Zet de spalken rond de arm of het been vast met elastische bandages (Ace of Tensor bandages), touw, een riem, of stroken stof of kledingstukken. Bind het niet te strak en snijd de bloedsomloop af.
- Het opvullen van de spalken met een doek of grote verbanden kan het ongemak helpen verminderen.
- Overweeg een eenvoudige mitella te maken om een gebroken arm te ondersteunen. Gebruik een overhemd en knoop de mouwen om de nek van de persoon voor ondersteuning.
- Als je geen idee hebt wat een spalk of sling is, kun je het beter niet proberen te maken. Blijf bij de bloedingscontrole en wacht op hulpdiensten.
Stap 4. Controleer op circulatie
Als u besluit een gebroken been of arm te ondersteunen met een spalk en deze vast te zetten met een Ace-verband of -riem, moet u om de paar minuten de bloedsomloop controleren totdat er hulp arriveert. Door de spalk te strak vast te binden, wordt de bloedtoevoer naar de weefsels stroomafwaarts van de verwonding afgesneden en kan het weefsel afsterven door gebrek aan zuurstof en voedingsstoffen.
- Voel voor een polsslag in de pols met een gebroken arm en het enkelgebied voor een gebroken been. Als u geen hartslag kunt voelen, maak dan de banden op de spalk los en controleer opnieuw.
- U kunt ook visueel controleren. Druk stevig over de huid stroomafwaarts van de plaats van de fractuur. Het moet eerst wit "blancheren" en dan binnen ongeveer twee seconden weer roze worden.
- Tekenen van een slechte bloedsomloop zijn onder meer: bleke of blauwachtige huid, gevoelloosheid of tintelingen en verlies van de pols.
Stap 5. Pas indien mogelijk koudetherapie toe
Als je ijs, bevroren gelpacks of zakken diepvriesgroenten in de buurt hebt, breng ze dan aan op de bedekte wond om ontstekingen te verminderen (of te beperken) en de pijn te verdoven. IJs zorgt ervoor dat de kleine bloedvaten een beetje krimpen waardoor zwelling wordt verminderd. IJs helpt ook om het bloeden van een open wond te stoppen.
- Denk eraan om geen ijs (of iets kouds) rechtstreeks op de huid aan te brengen. Wikkel het ijs altijd in een dunne handdoek, doek of ander materiaal voordat u het op een blessure aanbrengt.
- Laat het ijs ongeveer 15 minuten op het ijs liggen of totdat het medische noodpersoneel arriveert.
Deel 3 van 3: Prioriteit geven aan EHBO-behandeling
Stap 1. Roep om hulp
Als u een medische spoedsituatie tegenkomt waarbij mensen gewond raken, bel dan onmiddellijk een ambulance als niemand anders dat heeft gedaan. Tijd is van essentieel belang, dus zorg eerst voor hulp onderweg, beoordeel vervolgens de verwondingen en bied eerste hulp terwijl u wacht op hulp. Kostbare verloren minuten kunnen het verschil maken tussen leven en dood, ongeacht uw niveau van EHBO-opleiding.
- Zelfs als mensen schijnbaar niet ernstig gewond zijn, moet u toch 1-1-2 bellen voor hulp, omdat u geen juiste diagnose kunt stellen vanwege een gebrek aan training of noodzakelijke medische apparatuur.
- Niemand verwacht dat je dokter speelt en blessures oplost. Concentreer u op het krijgen van hulp om aan te komen en het doen van de basis - het stoppen van ernstige bloedingen, het bieden van ondersteuning en proberen shock te voorkomen (zie hieronder).
Stap 2. Onderzoek de scène
Voordat u de gewonde benadert om eerste hulp te verlenen, moet u even de tijd nemen om rond te kijken en ervoor te zorgen dat er geen direct gevaar is. Als je een scène binnenstormt zonder te controleren op bedreigingen voor je veiligheid - zoals een neergestorte elektriciteitsdraad, vallend puin of een gevaarlijk persoon - kun je zelf gewond raken. Dan heb je alleen maar twee mensen aan de hulpdiensten gegeven om te redden in plaats van één.
Stap 3. Bepaal of de persoon ademt
Zodra getrainde medische noodhulp is gebeld en onderweg, beoordeelt of een gewonde persoon bewusteloos is en/of niet ademt. Als de persoon niet ademt, is reanimatie uw hoogste prioriteit. Controleer de luchtweg van de persoon om te zien of deze is geblokkeerd voordat u reanimatie toedient. Controleer niet op gebroken botten totdat de persoon nieuw leven is ingeblazen en ademt.
- Als u geen reanimatietraining hebt gevolgd, hoeft u zich geen zorgen te maken over het toedienen van beademingen - concentreer u in plaats daarvan op borstcompressies. Als u getraind bent en zeker bent van uw capaciteiten, ga dan verder met reanimatie inclusief beademing.
- Plaats de persoon voorzichtig op haar rug en kniel naast haar, dichtbij haar schouders.
- Plaats de hiel van je hand op het borstbeen van de persoon, tussen haar tepels. Plaats uw andere hand bovenop uw eerste hand en gebruik al uw lichaamsgewicht om op de borst te drukken.
- Dien borstcompressies toe met een snelheid van ongeveer 100 pompen per minuut (stel je voor dat je drukt op het ritme van het Bee Gee-lied "Stayin' Alive"). Geef borstcompressies totdat er hulp komt. Als je moe wordt, kijk dan of iemand bij je kan uitstappen.
- Als u getraind bent in reanimatie, controleer dan de luchtwegen van de persoon na 30 compressies en begin met beademen.
Stap 4. Let op schokken
Zodra er hulp onderweg is, de persoon ademt, de bloeding onder controle is en je eventuele gebroken botten hebt gestabiliseerd, moet je waakzaam blijven voor shock. Shock is een fysiologische reactie op bloedverlies, letsel en pijn, die snel fataal kan worden als ze niet goed wordt aangepakt. Tekenen waar u op moet letten zijn: zich flauw voelen, snelle oppervlakkige ademhaling, lage bloeddruk, verwardheid, vreemd/ongepast gedrag, bewustzijnsverlies.
- Om shock te bestrijden: controleer eerst het bloeden, leg de persoon neer met zijn hoofd iets lager dan zijn romp, til zijn benen op, houd hem warm met een deken en bied hem vloeistoffen te drinken aan als hij daartoe in staat is.
- Kalmeer hem door zelf niet in paniek te raken en zorg ervoor dat hij weet dat er hulp onderweg is.
- Stel hem gerust dat hij in orde zal zijn (zelfs als je denkt dat hij dat niet zal zijn) en leid hem af van het kijken naar zijn verwondingen.
Tips
- Soms melden gewonden dat ze een klik / kraak / crunch / plop horen of voelen tijdens hun ongevallen en kunnen ze lokaliseren waar, zodat u snel het gebied kunt controleren om hun vermoedens te bevestigen.
- Als je niet zeker weet of een gebied gebroken is, stabiliseer het gebied dan toch.
- Breng geen strakke tourniquet aan op een extremiteit om het bloeden te stoppen, tenzij het levensbedreigend is.
- Verplaats geen gewonde persoon die mogelijk letsel aan de wervelkolom heeft.
